مباحث علوم رفتاری و فرآیندهای ذهنی

مباحث علوم رفتاری و فرآیندهای ذهنی

روان‌شناسی دانشی است که با استفاده از روش های علمی به پژوهش و مطالعهٔ روان (ذهن)، فرایند ذهنی و رفتار در موجودات زنده می‌پردازد. به عبارت دیگر، روان‌شناسی به مباحث رفتار و فرایندهای روانی می‌پردازد. منظور از «رفتار»، کلیهٔ حرکات، اعمال و گفتار قابل مشاهدهٔ مستقیم و غیرمستقیم است؛ و منظور از «فرایندهای روانی»، مباحثی همانند احساس، ادراک، اندیشه (تفکر)، هوش، شخصیت، هیجان و انگیزش، حافظه و… است.
آغاز پژوهش‌های روان‌شناختی به‌شکل علمی و آکادمیک، به اواخر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم بازمی‌گردد.
اخیراً مشکلات سلامت روان بیشتر شده یا اینکه بشر بیشتر به آن توجه کرده‌است.
رسیدن به آرامش و اطمینان و دوری از افسردگی و اضطراب از اساسی‌ترین نیازهای سرشتین آدمی و از دیرباز جزو مسائل اساسی بشر بوده‌است. همین مسئله موجب شده تا در ادیان و آیین‌های کهن بشری، ضمن تشریح علل عدم آرامش روحی و روانی، راهکارهایی برای پاسخ به ایجاد این نیاز اساسی بشر ارائه شود. از طرف دیگر، بهداشت و سلامت روانی یکی از نیازهای اجتماعی نیز هست؛ چراکه عملکرد مطلوب جامعه مستلزم برخورداری از افرادی است که از نظر سلامت و بهداشت روانی در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشند.
روان‌شناسی تشریح‌کننده تلاش‌های توصیف‌کننده هوشیاری، رفتار و تأثیرات متقابل اجتماعی می‌باشد. منظور ابتدائی روان‌شناسی تجربی توضیح تجربه و رفتار انسان به همان صورتی که رخ می‌دهد بود. در سالهای گذشته روان‌شناسی به بررسی ارتباط هوشیاری و مغز یا دستگاه عصبی پرداخت. هنوز مشخص نیست این‌ها به چه صورت‌هایی با هم در ارتباط هستند: آیا هوشیاری تعیین‌کننده وضعیت مغز است یا وضعیت مغز تعیین‌کننده هوشیاریست یا اینکه هر دو این‌ها روش‌های خاص خود را دارند؟ احتمالاً برای فهم این ارتباطات می‌باید ابتدا با تعاریف «هوشیاری» و «وضعیت مغز» آشنا گردید – یا اینکه آیا هوشیاری نوعی «توهم و خیال» پیچیده‌است که هیچ ارتباطی با فرایندهای عصبی ندارد؟ فهم عملکرد مغز نیز به‌صورتی فزاینده در تئوری و تمرین روان‌شناسی خصوصاً در بخش‌هایی مانند هوش مصنوعی، روان‌شناسی شناخت اعصاب و علوم شناخت‌گرای اعصاب داخل شده‌است.

روان شناسی و روان پزشکی دو تخصص مکمل هستند و روان شناسان و روان پزشکان در قالب یک تیم با هم همکاری می‌کنند و روان شناسان بیشتر در درمان‌های غیردارویی متمرکز هستند.

(((( اینستاگرام: amazing_mind55@ ))))

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «لوگو روان شناسی» ثبت شده است

 

کلمه Psychology مستقیما از عبارت یونانی Ψυχολογία وام گرفته شده؛ این عبارت از دو واژه ψυχή و λόγος تشکیل می‌شود؛ که آن را می‌توان به صورت «مطالعه روح» به انگلیسی Study of Soul برگرداند.

واژه Psyche به یونانی ψυχή در زبان یونانی مطلقاً «روح» Soul معنا می‌دهد، و مفهوم «ذهن» یا «عقل» Mind را در بر نمی‌گیرد، اما بر اساس اشتباه رایج، در انگلیسی، واژهٔ یونانیِ Psyche تقریباً معادل Mind گرفته می‌شود.(برگرفته از ویکی پدیا) همه چیز به یونان بر می گردد.

به همین دلیل بهتر است بدانید از دیدگاه نوشتاری و آیین نگارش ، روان‌شناسی باید جدا از هم و با نیم‌میانجی (نیم‌فاصله)  روان+شناسی نوشته شود و نوشتن آن به گونه‌ «روانشناسی» نادرست است.

روان‌شناسی دانشی است که به بررسی رفتار و فرآیندهای روانی می‌پردازد. این جمله چند بخش برجسته دارد.
۱- روان‌شناسی دانش یا علم است.
۲- روان‌شناسی به بررسی رفتار می‌پردازد.
۳- روان‌شناسی به بررسی فرآیندهای روانی می‌پردازد.  

همان‌گونه که از چیستی روان‌شناسی آموختیم روان‌شناسی دانش است. پس همانند دیگر شاخه‌های دانش، از پایه‌های دانشیک (اصول علمی) پیروی می‌کند. این دانش به بررسی رفتار که دیدنی (عینی) است و فرآیندهای روانی که انگاره‌ای (ذهنی) است می‌پردازد. رفتار همه‌ی واکنش‌هایی است که از جانداران سر می‌زند. رفتار آشکار است و در برابر آن فرآیندهای روانی، پنهان و انگاره‌ای (ذهنی) است.  

 

می توانیم علم روان‌شناسی را چنین تعریف کنیم:
مطالعه علمی رفتار و فرایندهای روانی. این تعریف هم توجه روان‌شناسی را به مطالعه عینی رفتار قابل مشاهده نمایان می‌سازد و هم به فهم و درک فرایندهای ذهنی که مستقیماً قابل مشاهده نیست و بر اساس داده‌های رفتاری و عصب-زیست‌شناختی قابل استنباط است، عنایت دارد.

 

  • سعید پورصالحی